Pauchuak Dohthlennak Cuaithlainak Kum 3 Ah (30th Jan 2024)
==========
Abupi in Sualnak ngeihlo Mipi thahnak: 2021 ah Voi (9), 174 anthi. 2022 ah voi 44, 515 anthi. 2023 ah Voi 86 ah 1342 anthi, Sianginn 52 anrawk dih. 2021 September 7 ah NUG nih DDay anthanh kha asi. Civil War asiloah Mipi raldohnak aathawk cang tiah Duwa Lashila NUG Acting President nih anthanh mi asi. Raldohnak aathawk ni asi.
Kawlram ah Pengkulh 333 lakah 250 ah NUG Pakapha anum. Tatzing 300 tiang anum ti asi. SAC Raap 40000 leng thah ansi cang lai. Pengkulh 24 cu NUG Control mi ah anthanh. Shanram thlanglei le Nichuak lei, Irrawaddy lawngah SAC he raldohnak anum lo. Raap Sakhan pakhat kandoh tikah bawmhtu ralkap anthlah khawh tihna lo bantukin Mipi lak ciami Raap sakhan zong SAC nih anlak khawh ṭhanmi anum rih hna lo. Ahim tilo anti ah Raap nih an Sakhan le Biuha tiangin anzaam tak hna I anum lo hnuah Mipi ralkap nih Lakmi Sakhan le Biuha antam ngaingai cang hna.
Rangoon Nipidaw le Mdy tiang anhim tilo, Mipi ralkap nih duh canah lakkhawh asitiah SAC nih anruah caah Banker chahpi tang ah humhimnak lakin Sentary ancawng cio hna. Kum 3 ah SAC he raldohnak 9900 leng aum. Raap 30000 leng thah ansicang ti asi.
Sachiat Kawl Raap 12.5% antlau/ anthih tiah NUG kumkhat tlinnak report ah anlangh ter. Azaammi le Thongthlakmi Raap hi a thong leng ansi cang lai. Cazin fiang hngalh khawh ahar caah. Mipi sinah aafonhmi Raap cazin hi 14000 leng ansilai. Lt. Col le Raap Officers tampi (Atlawmbik 100) ani tel. Palik le Yebaw 400 leng cu Mipi ralkap anṭuan ve hna. 12000 leng cu ahimnak nakah. SAC dohnak ah TEINAK nganpi phawrhtu cu Ciaphiang hrawk ding le Federal Democracy ramkomh siam awkah Tuluk Bawmhin thawk mi 3BHA hna I 1027 Operation hi asi. Atlu khawh lailo tiah rak ruahmi Kawlram Ralhrang cu rawk hram anthawk ve cang ai.
1027 Operation thla thum deng ah Raap Sakhan 500 leng le Khuapi 20 leng cu anlak cikcek ko. Shanram chaklei le Arakan ah Tlaihmi, azammi le athih mi tbkin Raap Sachiat hi 7000 leng ansi. 1027 Operation nih Kawl Ralhrang Ralkap hi thluk cikcek kho ansi timi alanghter. SAC le an minung zong an thinphang bak ve.
Shanram chaklei ah Khuapi aummi cu pakhat hnu pakhat in anlak thluahmah. Lokkang khualipi in Raap Sachiat athong leng nih Biuha le Sakhan chuaktak in Surrender tuahmi hrim antam. Hi Thawngpang nih Raap Sachiat rual le anbawi le lawng silo in Ralkap minung hna tiangin Thinphang daih loin atuah ko hna. Hi nih anlangh termi cu Raap hi anlung rawk tuk cang tinak le SAC Thluk cikcek khawh asi tiah Tehte khantu asi.
Shanram chak lawngah siloin Chinland, Arakan, Kachin, Karenni, Karen, Sakai, Makui le Thanintharyi raldohnak zong ah SAC cu ceihngai in an sung thotho. Karenni ah Raap tangmi cu Dakasa le Thonginn asi. Karenni 80% leng cu Karenni Hriamtlaiphu hna kuttang ah aum cang. Chinland ah 85% leng cu CNA le Mipi kutah aumcang.
Kadang dohnak zongah Mipi ralkap hna nih humhual mi le hip mi (Control) ram antam deuh cang. SAC caah abiapi bik Chinland Paletwa cu AA nih alak hlei ah Raap Sakhan 150 leng anlak cang.
Rakhine Ram chaklei ah MraukU, Paukdaw le Cheukhat Khua pi hna cu AA nih an hip cang. Rakhine in India ah anzaam pengmi zoh tikah SAC raap ani ningcang tilo tiah hngalh cikcek kho ansi.
Kawlram pumpi SAC Ralkap Division 8, Ṭatma 9, Sakakha 13 in Ṭatzing 380 leng SAC Ralhrang ralkap cu Kawlram Hmunkip ah ankuat hna i Mipi ralkapbu he Nifatin ani doh zungzal hna. Ralkap thazang cu athar in anchap khawh tilo. Dinhcan anngeih lo hleiah Pension lak ansian hna lo. Hliamtuarmi le athih mi ah atambik cu Kel Ralkap hna ansi 75% ansi lai. Hliamtuar lomi hna cu Kum ah dinhcan anpek bal hnalo caah anbaa ngaingai canghna. Navy Thli ralkap le Levy (Ti Ralkap) hi aadin ballomi ansi hna. Ti Ralkap cu Thil phawrhnak le thil chanhnak le Lamhlat in kahtu anchiah hna.
Thli (Van) Ralkap cu thilri kuattu le Kahbawmh tu ah I din loin nihin tiang anṭuan. Mipi ralkap nih SAC Vanlawng tiangin ankah thlak caah Vanlawng in TEINAK hmuh awkah ani zuam nain zei santlaih lomi asicang. Vanlawng le miakpi in TEINAK asi kho tilo.
Vanlawng le Ti Ralkap hna nih Mipi Ralkap hna khuapi lak le Sakhan Biuha laknak cu ankhamh khawh hlei hna lo. Mipi ralkap nih SAC Vanlawng tiang anthlak khawh, Tilawng Ralkap Sakhan cu Launchers le Dungci in ankah khawh ve cang. Ke ralkap lawng hi SAC nih aa bochanhmi ansi cang. Ke Ralkap hi Ṭaisit Ṭhana 14 (Military Divisions) le Ṭaiṭat 245 (Estimate) hrawnghrang ansilai.
Sakakha 30 tang Tatzing 300 leng anum. Sakakha cu raldoh nak khuakhantu, Laireltu timi Sitye Kuatkeyi ṭhana Sakakha anti. Chieling Chiemian Ṭatzing 524 in 545 tiang anum lai tiah zumh asi. Khalaya le Khamaya tiah min pekmi Ke Ralkap Tatzing tinak. Raldoh ning cu Ṭaisit Ṭhanachuk Timi Division ningin asilai.
Ke Ralkap Ṭatzing vialte cu adammi anum tilo. Hliamtuar mi le a tlamtlin lomi lawngte ansi cang hna. Lokkang in Surrender tuah mi Ralbawi hna thihdan pek, thongthlak mi zoh tikah SAC Raap hi achung leiah anzaw tuk cang, Lungrualnak le pumkhat sinak anum khawh tilo tiah hmuh khawh ansi. A Puakkek khawh rih ko. Credit: Saya H. Rung Kaw