Putin nih a ṭih naisai hna lo. Anmah tu an cei lai a tongh ve hna!

Putin nih a ṭih naisai hna lo. Anmah tu an cei lai a tongh ve hna!
=========
Denazify; Naite thawkin hi biafang a theitu kan von tampi. “Nazi tuahsernak va ngolter ding” tinak a si. Lai in van hrilhfiah ahcun, “miphun dang nihsawh thlanglamh thahnawnnak vialte va khenkham ding” an ti duhnak si men lai. Hi baifang “denazify” cu Putin nih a van hman tikah, a hun laar. Ukraine a va tuknak aruang ai tlaihmi zong cu, Zalensaki hruaimi Kyiv cozah nih an ram nichuahlei Donbass ramkulh chung i Russia miphun tlawm deuh pawl an nihsawh an thahnawn hnanak va khamh dingin kan luh hnawh hna ti a si.

Ukraine va uk kan itim lo. Kyiv cozah (Zelensky cozah) va thlak ding lawng kan itim a ti. Denazify timi biafang a hman tikah, Western le ramkhel cuantu pawl nihcun cu biafang hrihhram le sullam an zawt colh. “Nazi” ai telmi biafang cu Hitler ta si lai ti lam cu kan theih cio. A sullam zong cu kan ifiang colh ko. Mirang holh i activate ah “de” an hmaisuanter ahcun “deactivate” ah ai cang. A cawlcang, a nung, an hman lio, an tuahser cuahmahmi thil ngolter, va hloh, va kham tbk sullam a ngeih caah, “denazify” zong cu nazi tuahsernak va ngolter, hrawh ding ti duhnak si ko cu mu.

Hitler te phu Nazi ruahnak ah cun, anmah phun lawng bawi phun “master race” ah an iruah. A thianglo tiah an ruahmi miphun (Jews le Gypsies phunphai pawl) paoh thah dih ding ti in an pom pinah an rak thah tak fawn hna. Adang miphun paoh an kuttang sal phun ah chiah dih ding ti an si.

Donbas ram; Ukraine ram nichuahlei bik a kil ah khin Donbass ram a um. Cuka lei ram ah cun Luhansk le Donetsk timi khuapi cu a ṭhangcho ngaimi an si. Donetsk ah milu sing 9 renglo le Luhansk ah milu sing 4 renglo an um. Donetsk cu Lawngtlai a si ahcun Lohansk cu Sangau a va si hnga.

Donetsk peng he Luhansk peng he anmah tein uknak lak an duh. Russian kek tam hna kaw, Russia huham in anmah tein uknak lak a duhmi an si. Russia nih kan bawm sehlaw Ukraine uknak in luat usih ti an duh. 2014 ah Russian kek an tamnak Crimea rili fonghlei (tikulh ti ding hmanh a si) cu Russia bawmhnak in Ukraine pawl uknak in an luat.
Russia leikap in van cuanh ahcun, Crimea le Donbas (Luhansk khua le Donetsk khualipi umnak) lak ah duhmi cu an miphun va humhak, va kilven ding ngai cu a si ngai tak ko.

Lairam nih Mizoram i Lai Autonomous Region chung um Lawngtlai le Sangau lak kan va duh bantuk khi si men hnga.
Cuka Donbas ram chungah cun, Ukraine cozah nih Russian miphun pawl cu a thahnawn hna, a sehsat hna, an miphun ningin an cii hloh a timh hna tiah a puh.

Ukraine tuahsernak va ngolter dingah “denazify” kan tuah hau tiah Putin nih bia ai tlaih. Ukraine (Kyiv cozah) nih miphun cii hloh thahnawnnak cu a tuah tak maw? Democratic cozah nihcun a tuah lai lo ding cu a fiang. Ho nih an hlat fawn lai lo. A rak tuah ah cun, an min a rak thu diam cang lai. Cucaah, Putin nih “denazify” a timi biafang khi cu a ram kauhter duh ah a hman sawhmi ramkhel lih biafang a si, an ti. Amah Putin tu khi Nazi lungput a ngeih caah, amah tu khi “denazify” va tuah haumi si, ti si.

Soviet Russia cikor pawl; Soviet Russia cikor phun khi Slav (Slavic cikor pawl) phun an si, ti si. An phun cikor khi a kau le a tam taktak khi an si. Iciken cawk ding an si loh. Russia, Poland, Ukraine, Belarus, Armenia, Azarbaijan, Kazakhstan, Uzabekistan, Tajikistan in Latvia le Moldova tepawl vialte an si dih. Yugosalvia ai ti i a hnu ah Croasia ti phunphai a rak buai ngangmi zong kha anmah cikor phun tho an si.

Ukraine ahkhin anmah Ukraine holh an hmang lai nain, Russia holh cu an thiam chih thotho. Uzabekistan ah cu tho. Kazakhstan zong cu tho. Tikah, Ukraine pa le Uzbek nu cu Mizo pa le Falam nu bantuk khi an si hnga. Zahau pa nih Aizawl khualipi pawng i Zahau khuate a va dirkamh phun khin Russia pa Putin nih Ukraine ram a unau naihniam deuh a va humzual phun khi a lo.

Mizo le Lai cu phun khat kan si ko cu mu. Cu ve bang Russia le Ukraine khi a bawnbok le a mantat khi an si ve ko, ti ding an si. Tikah, Putin nih, “Hi kong ah a leengmi rak ithlaak leen hlah uh!” a rak ti tikah, a rak mawh ve hrim lo. Ukraine ram i Russia ralkap a hei thlahmi pawl nih khan, raltuk dingin an ithawh le thawhlo an rak ithei lo ti a rak si kha. An video nih evidence tampi a langhter ko kha mu.

Vawlei ralpi pathumnak a chuak lai maw? Putin nih ṭihnung hriamnam a hman sual ahcun a chuak kho ko. Bianabia ah, chemical weapons phun a hman sual cun, EU nih an zoh sawh awk ṭha ti lai lo, ti si. Nuclear le chemical hriamnam hman ai timh taktak ahcun, Putin cu amah kuttang minung lila nih an thah te khawhmi a si, ti zong an zumh. Russia pawl an fim pah ikpak ahcun, an thah awk reeng si cu mu. Zeicahtiah cun, a ṭhangcho cangmi Europe ram pawl nih an vawlei i chemical weapons phunphai, nuclear hriamnam phunphai puah le den, le hman an duh lo.

Putin tu nihkhin Ukraine khi a tlerh sawh rihmi hna a lo. Min Aung Hlaing ralkap chiahru phun khin mipi innlo an khangh, vawlei cung i vanlawng ngan bik Antonov AN-225 pi zong cu ciam dihlak an va puahpiak ko hna. Russia ralkap ceilak an thi cang. Nain, chemical hriamnam phun cu a hmang rih lo. Kremlin uknak hmunpi in document pakhat a chuak sual (leaked) mi ningah cun, Ukraine ram lak dingin Putin nih a ralkap 50,000 tiang hman ai tiim, ti si. Tutiang ah cun, Ukraine nih an den khawh ngai rih hna. Nain, caan sau a rauh tikah cun, chim khawh si lo. An itlerhnak le iphihkharnak.

US le EU te ho Western pawl nih Putin cu a phunphun in an phih. Russia cu a caar zau lai, an ti. An sipuazi a tla colh lai i paam nih a tlunh hna lai, tiah an ruah. Putin nih a ṭih naisai hna lo. Anmah tu an cei lai a tongh ve hna. Russia ram le tinam le gas tam tuk a chuak. Mirang pawl nih rawl can ah an hmanmi changvut (wheat) zong Russia ram ah tam bik a chuak. Cu vialte ka phih dih hna lai a ti ve hna.

EU ram pawl nih Russia gas le changvut cu biapi ah an hman tawnmi a si. China nih Russia cu sipuazi lei in phihkharnak a tuah lo. Tikah, Russia gas vialte cu ṭhanchonak project ah tam tuk in a herhtu China nih ai luhpi tho lai ti an zumh.

Russia cu an rak molh deuh hrim ko. Russia pawl cu an molh deuh i an hmuk deuh ngainak pakhat cu, Putin nih chanchung uknak nawl a ngeih khawhmi hna khi si. Tu hnu kum 26 tiang hrawng khi Putin nih a uk rih hna lai. Siangpahrang a si tinak si ko cu. Khi an Putin nih uknak cabuai a rak to khawhnak zong khi an rak molh tuk bia khi si. An ram khualipi kip ah bomb a rak puak.

Cucu Chechen tapung pawl an si tiah Putin nih a rak puh hna. An ram president nih Chechen tapung hmanh a tawlrel kho hna lo a rak tongh. A ngai tiah cun, Chechen pawl nih an rak puahmi an si lo. Amah Putin cu sungṭhoh bawi pakhat cu rak si kaw, a kuttang pawl a thli in a rak fialmi hna si, an ti. Mah khan, Russia mipi sinah, “Kei nihcun, kan khualipi pawl i bomb puahnak vialte in ka daihter dih lai. Chechen tapung pawl kan ram chungah mipi hnahnawh lo dingin ka thianh dih hna lai,” a rak ti hna.

Mah khan Russia mipi nih “Putin, Putin, Putin,” an ti ciammam i Messiah bantuk ah an rak chiah. President ah an thim i a chanchung ca President si dingin, lam ai sial deih. Siangpahrang phun cu si cang, a kumkhua nih a upa chin lengmang, a rum chin lengmang fawn tikah, a cikor phun pawl ram paoh khomhsuat dih in a kuttang ah chiah vek a duh cang hna.

Hitler bantuk khan a ram kauhter i a phun Russia cikor diktak paoh bawi ah serh a duh hna tiah cheukhat nihcun an zumh. Tikah, amah Putin khi Second Hitler a si, ti si. Cucaah, Putin nih Zelensky cozah cu denazify tuah an hau a timi khi a bingtalet in a chim. Amah tu khi “denazify” tuah a hau an ti. Zarh dongh na umhar phen relding ah khimte in kan dangh “အဝစား”. Credit: Salai C Alexander