President nih UN i an ralkap pawl an hriamnam he kir ding le ram caah raldo ding in a auh hna!

Ka relmi chung in tlawmpal!
=======
Ai vua le ai siimi pahnih cu an daih lawng si loin an i rem tthan a herh. Cucaah tlaangtlak an hau, an tha dih i an ngol lo ahcun. Nihin vawleipi lungre thei le thinphang in a chiah lawng si loin thin a huntertu Russia (R) i Ukraine (U) a tuk hi ni 15 lawng si rih, nain kum zabu pakhat chung i caan tawite chung ah ralzam tampi a chuahtertu le thil man a kaitertu a si.

Tu chun Turkey ram i Russia le Ukraine ramdang minister veve tonnak an neih dih ah kahdaihnak lam ah kan i tong kho lo an timi cu ruah cia ngai a si bu khin lung a nuam lo ngai. Russia nih a kah hnu in avoi khatnak ram upa nganbik lei an iton a si. Russia lei nih kan duhnak zeihmanh tlinter nan i tim lo, vawleipi nih nan kan nek, kan bia nan ngai in kan duhnak nan ruat ballo tiah a van chim. Kan i tinhmi kan pehzulh lai an ti.

Russia an thinhun a zualtertu pakhat cu cozah ralkap a si lomi International/ Volunteer Legion timi (Georgian National Legion 2014 in ai thawkmi an kauhmi) hriamtlai phu, ramkip in Ukraine bawmh a duhmi paoh i tel khawh si, cu hna pawl cu atu hi U an phan cang. Mi an sawm cuahmah rih. Maj cucu Putin nih a huat tuk. Mah ti an i tel cu ram cozah aiawh in ka ruah lai ti tiang ai hrocer.

Cu pinah Ukraine president nih UN i an ralkap pawl an hriamnam he kir ding le ram caah raldo ding in a auh hna. UN ralkap cu an training a ttha. Cun Poland khi NaTo ram si le, mah khin Ukraine ah ramkip nih hriamnam an luhter. Atu International Legion zong Poland in an lutdeuh. Middle East zong in an ra ti si.

NATO ram pawl le nitlak ram timi democracy ram hna nih Russia cu a chawva luhchuahnak an phih, van lam an phih, ti lam an phih piak. Cucu ralthawh ah ka chiah la a ti. Voi dang ahcun ram maw uktu an phih tikah vawleipi nih a tem lo, nain tutan Russia an phih cu vawleipi nih a tuar. Gas le Zinan tuning a kai, mei man kai ko ahcun ramkip ah buainak chuak te kho ti tiang ruah a si.

R nih vanlawng a hman ning chimtlak a si lo caah a cuantu Experts an khuaruah har phah ti a si. A ruang an tuakmi lakah Russia ah vanlawng mawngh thiam tlawm kho men. A dang pakhat cu Russia hi a hriamnam hmual fak hman a duh rih lo, mipi an thi tuk la, ram innpa a khen sual la ti a ruat kho men. Russia hi raltuk phung (law) nih on lomi hriam a nei len ti a si.

Russia nih Ukraine a tuk ahhin an khualipi lak, a cozah thlak a si, nain ni 10 chung ah ai ruahning a si lo. Caan tawi lim awk tha ti lo. A rau la ti fiang a ngol lo cun. A ngol hnik lo ti fiang fawn (Putin hi a tang minung nih an nawn lo ahcun). Cu ti van ruah tikah ralpi pathumnak chuah ding phan a si. Ukraine le Russia lawng si loin ramkip ralthawh nakding lam cu;

Pakhatnak ah Russia nih EU/NATo le US i hriam an luhternak Poland kah hi a si. Ralkap thazang a si lo zong ah a hriamnam pek cu i tel a si tiah Putin nih a nolh lengmang. Cucaah hriamnam petu Norway tel in ram 30+ cu cahang sen in a rin hna.

Pahnihnak cu NATO ai thlak kho. Ukraine hi NaTo a si lo nain NATO nih a zoh sawh ko tiah an terh an forh tuk le minung hruaimi a si caah an i thlak sual ahcun caan sau a rau ding si. Pathumnak cu i ruah lopi in khat lei khat lei nih i chuahsual in ralram an kauh sual khawh. Biana ah Rocket an kahmi mi ram ah a va tla sual kho, ralkap vanlawng nih civil maw, ram dang vanlawng a pah sual kho tibantuk tete mu.

Zei si hmanh ah Min Aung Hlaing cu vawleipi nih an philh chung. A rammi nih philh lo a biapideuh. International Legion cu Ukraine ah a thong deng an lut cang la tiah an ruah mi sawmnak zong an tuah. Ka rel ti lo, cafang palh len kho.

Vei! Nan ka huat ngai la, nain bia i ruah can ah ka van tial. 2020 thawk khan Kovit ruang ah rian tampi an rak khar lelek le company pawl a sungh caah khar thai a hau ding pawl kha cozah nih heh an bawmh hna (ram tha timi EU, US, Norway tbk.). Company khar ruang rian lo ummi zong an co hnga an bawmh hna. Kum hnih chung a si tikah cozah phaisa kha tamtuk mah ahcun a kal i ngunkhuai le lam man tbk. an hmuh hnga ding tluk an hmu ti lo (lam tampi cu toll an phih chung caah).

𝗖𝘂 𝘁𝗶 𝘀𝗶 𝗰𝗮𝗮𝗵 𝗸𝗵𝗮𝗻 𝟮𝟬𝟮𝟮 𝘁𝗵𝗮𝘄𝗸 𝗶 Kovit a van reh lei, a bik in ai khar kanhmi ram hna an van i ong ngawt le Kovit cu tlangrai sawh in an van ruah. Cu nih a van zulhmi cu kha hlan kum hnih chung an rak bawmhmi phaisa lengluang van lak tthannak ding ah cozah cu an i timlam cang. Zeitindah mipi sin in kan lak than la ti sn ruatkhang. An i timhmi lakah hlawh kaih/chap caan a phan cang nain cachim, siizung lei le zeimaw pelte lawng kaih hmasa ding an ruat.

Vanchiat ah thil man an kai thluahmah. A ruang cu kum dang nakin ni kum kha Europe ah thli a tlawm, ruahti a tlawm caah meitha khon ding tluk an khong lo i a man kai. Chinchap ah Rasia nih Ukraine a ngiar tuk caah EU he lung an i hmu lo. Mah khan Gas kha an i phit thulh, a man an kaiter. UK hi EU in an chuahnak sau rih hlah kaw, EU he chawleh kong hnatlaknak an nei ttha tthi lo le EU chungtel si lomi Norway nih Gas le meitha a zuarh. Rasia ruang ah EU meitha, gas man a kai ning zulh in Europe kontinenh i um vemi Norway zong zinan le gas chuahnak ve lobang, meitha (electric) man cu a let bak in zan khat kar ah a kai. Company pawl lawng si lo zaran mipi kan cei. Cozah nih zatceo deng an kan bawmh tamdeuh cu.

𝗔𝘀𝗶𝗻𝗮𝗶𝗻 𝘁𝘂 𝗵𝗶 𝟮𝟬𝟬𝟴 𝗶 𝗙𝗶𝗻𝗮𝗻𝗰𝗲 𝗖𝗿𝗶𝘀𝗶𝘀 timi harnak bantuk kha luh dawh in kan um, Rasia le Ukraine kong an daih zok lo ahcun. Rasia nih U a tuk ni 10 tiang ah datsii man hi a za ngai rih. EU le USA nih Rasia gas le meiti kan hmang ti la lo tiah bia khiahnak an tuah ni hnih ah mawtaw kan mawng ngam ti la maw ti biahalnak kan tuah cio. Norway ka phak 2004 ah Bensin khi 1.liter 7 kroner (kr) si. 2010 ah 9kr. hrawng phan. 2021 dih lei ah 20kr hrawng a si le atu 2022 canceo kan kal lo, 25kr a si.

Vawleipi huap in Gas/datsii man hi a kai tuk tiah kan vuivai. Nain mah hi a hramthawk lawng a si rih. June hrawng khin cun Norway ah 40kr tiang a phak lo hmanh 30kr tang si la lo. Zinan le gas chuahnak kan si nain pawngkam zohkhenh a felmi amah rian ah ai ruahmi ram a si caah hawi dang nan rak zaimi man nak khan a fakdeuh peng. Cozah tu nih zeimaw a kan liam piak than tawn le si. (Atu hi Zinan chuahmi ram pawl nih tamdeuh in chuah u tiah an nawl hna, nain pawngkam (enviroment) lei a buaipitu an lau ve.)

Cu a si caah Norway telh in phaisa a neimi nih cun datsi/gas man a ttum caan paoh ah ttengki pung maw, a himmi pung in i cawk cia khawh peng a hau cang. Cu hmanh cu a man ttum caan um la tiah ruah a si tuk lo.

𝗠𝘆𝗮𝗻𝗺𝗮𝗿/ 𝗟𝗮𝗶𝗿𝗮𝗺 𝗸𝗼𝗻𝗴 𝗸𝗮 𝗿𝘂𝗮𝘁. Atu cu ral kan tho. Asinain nunnak kong ruah a hau. A.D 2000 hlan Laimi ramdang kal a tam hlan chan ah khan atu hi kan phan cuahmah. Ralzam tampi an um. Khua chung i ummi hna zong rian loin a um i zeidah ka ei la ti a ruat kho lomi an tampi cang. Thil sining hi hngalh le fian ding a biapi ngai. Kan pah cuahmahmi hi zeidah a si ti theih cio hna usih law ho cio paoh timhtuahnak le ralring in khua kan sadeuh la.

Ruahnak chim ka duhmi um. Cucu cycle a neimi mi tamdeuh nih nan cycle kha a man zat paoh in zuar ulaw, nan duh herh caan sau nguhmi zal u. Datsii lo in hman awk ttha lo. Mawtaw nei zong cu tthiam. Solar/ Battry i cawk u. Chim duhmi cu datsii hman haumi a herh tuk lomi cu a herhmi cawknak ah zuar.

𝗥𝗮𝗺𝗱𝗮𝗻𝗴 𝗶𝗻 𝗛𝗿𝗶𝗮𝗺𝗻𝗮𝗺 𝗰𝗮𝘄𝗸𝗻𝗮𝗸 dah ti lo, atu ahhin cun ralzam le sahlawh rualchan rilcat peh hi biapi ah khua, peng le tlang bu hna nih ruah ding a biapi cem tiah ka hmuh. Kei zei ka tthat hnemnak a um lo, le van chim a fawi lo, nain nai i tlawmte ka chimmi kovit raikhamsii (vaccine) hi Lairam caah a herh rih lo. A ruang cu Kovit a ruh tuk lio zong ah kan rak har ko, nain tu cu vawleipi nih zei an van rel lo lio a si. Ram kip ah chunh a duh lo i ai chun lomi an um tam tuk. Voi thum tiang US/Germany ser ai chunmi zong a zawmi cu an zaw ko. Ai chun lomi zong a zaw lomi an zaw hlei lo. Mah hi nihin kan dirhmun ah a biapi cem a si lo.

Kovit khamsii hi ram tampi nih i chunh hlan ah an hlonhmi a rak tam, a ruang cu a fimhlawm zia an daithlan caah a si. A kihnak bak ah chiah a haumi an rak um, atu Kawlram i an i chunhmi hi zeitin fimhlawm a hauh ka thei lo, a rawh le rawh lo zong theih a si lo Laitlang a phak ah.

A rengreng ah Kovit he pehtlai cun cozah ai timi hna pawl nih ramkip ah tlawm an suk ding a si. Raikhamhsii lawng hlah atu cu a thlawpnak sii zong chuak le a herh cun Kawlram rak kan pe u kan hneksak la ti awk a si. Mipi phaisa i kholh in cawk ding ah cun a fawi lo i ruah ngai awk si.

Atu ning hin cun Ramdang khuasa Laimi tampi keimah bang nan har tuk cio la. Bawmh hi lung lawng nih a duh cang la. Kut a tawi deuhdeuh la. Zeidah zei timi, a biapideuhmi tuak a herh. Thantlang kan chim cun, Oxygen cawknak kholhmi vialte (ka thei lo um ti le ti lo) tbk. atu ah a zawn i hman a herh rih lomi kha lak chung, a dang a herhnak ah hman ti bantuk a hauh caan chung kan lut cuahmah. Ka bia sau, herh le comment zong in kan peh la. Credit: Hlawnching Bawimang Lian