Min Aung Hliang hi tlaih/ arrest dingin ICC nih “Arrest warrant” chuah!
Min Aung Hliang hi tlaih/ arrest dingin ICC nih “Arrest warrant” chuah
=========
Kawlram politics ahhin ka hngalhmi a tlawm caah catial ipalh a fawi ngai. Nain kan pale zeimaw nih request an von ka tuah pah lengmang caah ka hngalh tawk ka von thai ve tawn. ICC nih Min Aung Hliang dan an tat kho lai maw? timi le ICJ ah Gambia nih tei tei sehlaw zeitin? timi ahhin, ICC ahhin Myanmar hi chungtel a si lo caah, direct in dantat khawhnak lam a um lo ti a si.
Asinain Bangladesh ram hi 1999 ah Rome Statue minthu a si caah, Bangladesh ram a hnawrsuan tiah chungtel a simi Bangladesh ram hmang in dantat khawhnak lam a um ti a si. Asinain a poi tthanmi cu, misual tiah puhmi kha tlaih/arrest ta lo ahcun sual phawt awk a that lo tikah, Min Aung Hliang hi tlaih/ arrest dingin ICC nih “Arrest warrant” chuah hna hmanh sehlaw a tlai khotu nih External police force hi ICC nih an ngei lo.
Mahhi ICC riantuannak ah a chambau ngai rihmi pakhat a si. ICC le International Police Organization/ Interpol hi pehtlaihnak an ngei. Riantuanti dingin min a thumi an si nain ICC nih arrest Warrant a chuahmi tlaihpiaktu tiang ah va hman dingin pehtlaihnak ngei dawh an si lo.
ICC nih direct in dan a tat khawh lo zong ah investigate a tuahmi le sualphawt khawhnak a hmuhmi/evidence vialte hi ICJ ah a share khawh hna caah a thathnemnak tampi a um thiam tiah a ruatmi an um.
Gambia nih ICJ ah Kawlram taza a cuai tikah, Min Aung Hlaing or Cozah ngeitu thongtlak tbk hi a target mi siloin, UN chungtel nih zulh cio dingin an sermi phung, min an thutnenhmi, Genocide convention hi Kawlram/ Myanmar nih thate in zulh in Rohingya pawl an covo thate in pek, kilvenpiak le an umnak hmun ah kirter tthan in zohkhenh hi an hmuitimh a si.
Asinain ICJ ah Myanmar a Sungh sual ahcun, ICJ nih Zeitindah order a chuah timi belte cu chim chung awk a thalo. Asinain ICJ ah tazacuainak ahcun, nawlngeitu pumpak/ individual tlaih in thongthlak tiang dirhmun cu a phan lai lo tiah ruah ciomi a si.
A ra dingmi February thla ahhin Gambia 🇬🇲 he tazacuainak hearing cu a um tthan lai ti a si i, hlan ahcun, State vs State/ ram pakhat sual phawtmi, ram pakhat nih Defense in NLD Cozah nih an rak chim/Defense nain, Coup ruang ah a von ithleng dingmi cu NUG hi Myanmar aiawh in a dir khawh ahcun, Myanmar Cozah/ State cu a kut a thiang nain, UN phung an buarmi, a sualmi cu individual/ Ralkap/ Min Aung Hlaing hi a si tiah an chim a hau te lai tinak a si.
Sri Lanka ram cu chawlehnak lei in har an tong ngai ve i, an ram Ceunak petu, Thermal Power Seh cu stop a hau cang ko lai tiah Mei thazaang lei vuanci nih a thanh i, an ram muinak chung in chanchuah dingin India sin ah bawmhnak an hal hna.
India nih khul-rang in $500 millions, line of credit a bawmh hna. Tutan, Sri Lanka nih harnak an ton i India bawmhnak an halmi hi, India caah caan ttha ngai a si tiah a ruatmi an um. Zeicatiah, China nih a chungril a ei viar cangmi Sri Lanka le India karlak pehtlaihnak a tthatter deuh lai an ti.
2009 Kum, an ram Civil War a dih in a President a tuanmi, Mahinda Rajapaka nih China sinah $ 5 billions nak tam, an ram Airport, lam le rili lawng-dinnak (port) tbk saknak caah a rak cuai hna i, Phaisa cu ningcang lo in an hman dih caah an leiba an cham kho ti lo. An President nihhin, a cabinet thutnak biapi ah a mah chungkhat lawngte a rak tleihter hna i, China sin in a lakmi, Port saknak Phaisa hna cu, campaign fund ca zong an $ millions in a hman tiah The times nihcun a langhter. (A sullam cu, zik-hnawh, eiruk in an ram a zuar ti khawh a si)
2015 ahkhan an President Rajapaka cu an thlak i, a kai tharmi an Cozah nih an leiba chamnak caah, acres 15,000 a kaumi, Hambantota International Port cu, Kum 99 chung China nih ngeih dingin an pek lawlaw hna. Cu bu hmanh cun, China sinah an leiba a dih lo.
India nih phan ngaimi cu, Hambantota Port hi China nih an ngeih cang tikah, China nih hika hmun (Hambantota) ahhin an Ralkap chiah dingin deal a von tuah chap sual hnga maw timi hi a si. Nain, nihin tiang ahcun, commercial lawng ah an hman rih.
Cucaah, tutan Sri Lanka nih harnak a tonmi cungah, India bawmh a halmi tik ahhin, India nih zeitluk indah kar a hlan chih te hnga i, Sri Lanka hi a chanchuah khawh te hnga timi zoh a phu ngaimi a si. Atu China sinah an pekmi Hambantota Port saknak project caahhin, Sri Lanka nih China sinah phaisa an rak cuai hlan ahhin India an rak fuh hmasa ko, ti a si. Asinain India nih a rak reject hna caah, China sinah an kal hi a si tiah The Times nihcun a tial.
Cucaah, Sri Lanka ram, China trap i an i awk hi, India Ramleng policy hnu an khar deuh caah si dawh in a lang ve. Atu China nih India tawne Sri Lanka Port hna an von ngeih/ control tikah India 🇮🇳 caah a security a him lo ti an hngalh cang i, Zeitindah strategy an lak tthan ve hnga? Credit: Zasang Cinzah