Awngtawi br pate pura sak le a angki raang uar.
===========
Awngtawi br pate khi angki raang hruk a uar dom. Uknak ai hum le cangka a kuttang a hnuzul pawl khi a raang rumro in a thuamh hna. An hnawm tuk lawmmam i “kan raang ko dahawh” ti khi mipi sinah langhter an duh. Psychology a thiammi nih an tlaih khawh colh lai.
Kawl siangpahrang pawl kha uknak an von ihum khin pura sak an rak hmang. Siangpahrang si nalo i Kawl raap hrokhrol lubik hrihhram an hlipi Ni Vung zong nih pura cu a rak hnuai ve. A hrut pah tiah an ruahmi si nain, a mak cem an timi Thang Sui zong nih a rak sa ve.
A fim i chan a dawi rua lai tiah ruahmi mipi le vawlei huat bikmi ah ai chuahtu Tawi br pate zong cu pura milem a sa ve. US $ 40 million renglo an dih ti si; cu aho an va biak te lo dingmi pura hnuainak ah cun.
Kawlram ah cun aak pawl thlaici toihmi hram a thuk tuk cang i Awngtawi pura lu lam khi cu man nei lo si te ko lai, an ti. Anmah raap le kan pu Ṭ te phu lam nihcun vawlei pumpi ah ‘a fiim thluak tli bik’ ti phunphai (ဉာဏ်တော်အမြင့်ဆုံးဘုရား) an iti.
“Mifir, misual lainawng pawl hnuaimi pura cu hohmanh nih va bia hlah uh, pura pathian a si loh,” tiah raap uknak a duh lotu pawl nih an ihrih hawh. Cu pura onnak le lawmhnak ah a kalmi pawl zong khi anmah cingla pawl le an ihrih hawh khawhmi angki raang hruk uar pawl phu deuh cu an si tbk a leeng. Zeisi hmanh ah, keimah pumpak lam nihcun Kawl onh paoh onh cu ka uar ci si lo. Ramkhel pomning kong i kaphnih har lam cu huat an tlai bak. Kap hnih har cu khuazei ram le miphun hmanh nih an duh hna lo.
Nain, pumpak in si loin, a phu in kap hnih haar ti si loin, mipi ca ruat in a kawp zia ithiam ti phun belte khi cu ai dawh ngai. Israel pawl i an Mawsat sapai minthang Ali kuhin tbk phun pawl kha kap hnih har an rak lawhnak tete a rak um bal. Nain, kap hnih har lam cu an rak si bal hna lo. An miphun le ram caah an thisen a rak siang taktaktu an rak sinak an nunnak thisen an pek ngammi nih a rak langhter.
Tuchan Kawlram chung minung pawl belte hi; Kue rap a rak ṭuan pawl lebang cu ho taktak hmanh zumh awk an um lo. An psycho le an philo khi merh cia dihmi lawngte an si tikah, kei lam nihcun, “No bar! From the beginning, ka hngaeh ka hmuh hna caah mu, nan vei nak mak hmanh khi ka hawi ah a um,”.
Miphun silole a bu nih theihpi lomi pumpak nih kap hnih na haar sual cun, zei bantuk phu le mibu le miphun hmanh nih thah dingmi cazin ah an in chiah ko lai. Mitlawm tuk phu pawl belte nihcun, phundang in strategy thar zong a chuak kho ko. Hmanh seh! Jet fighter nih kan khua le kan innlo an kan khanghpiak kan miphun sualnak ngeilo khuanu khuapa hna an kan thahpiakmi kong ahkhin teh.
“A chimh ka rak philh sual hna le si. Mah khakha a poi tuk! Nan hqrs pi cim pet bom thlak lo ding lawngin ka rak chimh hna le dahawh,” an ti te lai. Mah bantuk in kan miphun hi hlen khawhmi zong cu an si ti lai lo dah. Kum hnih chung i kan ichuahsualmi hmanh a faak kho tuk cang si kaw…Zeitin positive lei in lam nan sial hna lai?
Zumhtlaklo minung dirkamhnak sawh nih zei a chuahpi lai lo. Zumhtlaklo minung a rak si diam cang nain, zeitin miphun caah santlaihnak ah kan hman hna lai ti tu in nan tuak lai..Hero a si lo tukmi Traitors tehna kha Hero va pek rai cu si men lai lo. Na umhar pheen thluak hei itaat pah i khuaruahnak ah ka thai sawhmi si.
Langak MP an rak vuak hmasa, tu cu ramri iṭhen an duh cang…Manipur ramchung Kuki le Meitei Kala pawl kar buainak cu a faak chin lengmang. Ramri anmah tein an iser. Kuki lei zong nih ramri an iser ve, “nan ngamh ramri lonh uh, kan ideeng hna lai, kan inawng hna lai” ti an si cio ko cang. Tulio Manipur uktu pa N. Biren Singh timi hi India media zong nih an uar lo.
Tuchan Indian journalist lak minthang bik le an ram a sang bik laksawng zong a rak co baltu Palki Sharma timi nu nihcun, “a rian a ṭuan khawh lo cun ziah a chuak lo, a ṭuan khotu ding an tampi ko” a ti phah. Mizoram PM Zoramthanga zong nih “an PM le an cozah santlaih lo, dawhcah tuk bia a si” a tongh hna.
Meitei pawl khi kanmah Chin phun ah rak ruah ciomi an si ko. Nain, annih cu Hindu an rak bia i Kala tawliak hmasa bik Langak phun an rak si hmasa tikah, phun tlau thai ah an cang. Chin-Kuki-Mizo ah telh khawh ding an si ti lo. Langak an rak ican hnu khan duhsah duhsah in Kala tawliak hme phun ah an ichuah thainak cu si.
Kuki lak zongah Langak cu an um ve ko. Vung Za Gin Valte timi pa cu BJP Kala party in MLA voi thum a rak peh bal. Mah pa hi tu lio an CM Biren Singh ruahnak petu a si. Kuki lei le Meitei kar buainak a von chuah tikah, Kuki miphun langak Vung Za Cin cu Meitei mibu nih thi lak in an vuak (a thi tiah an ruah tiang). Electric leihternak hna in an hrem. Awtaw nih an nawlcawng Langak kha an rak tio viar ve kha mu.
Mah Langak pa cu siizung ah an thlop i a dam deuh cang nain a holh kho ti lo, an ti. Nizan tihni tiang hrawng an dirhmun cuanh tikah, Kuki le Meitei cu ramri an iser ko cang hna. Kuki pawl nih Biren Singh cu kan CM si lo an ti ko cang. Zoramthanga tu kan CM si deuh a titu zong an um cang. Pu Zoramthanga zong nih Kuki-Zo cu kan phun unau an si tiah a cohlan hna. An ram chung buainak kong ah an CM santlaih lo tuk bia a ti fawn hna. Tikah, Biren Singh nihcun, Zoramthanga cu warning a hei pek, ti si.
“Manipur ram chung kong ah rak ithlak hlah,” tiah a tlerh. Mizoram chung i Meitei sualnak ruang duhlonak an langhter lulhmi zong kha Biren Singh nihcun, “barbaric acts” a hei ti hna. Kuki lei nih “ramri kan iṭhen cang” an timi ah Pumolh Singh nihcun, “Manipur ramri cu lehmah pakhat hmanh ka sung kho loh!” a tongh bak.
Zei dik an lawh te lai. Indian PM Mudi (မူးသည်) le Biren Singh cu party khat biaknak khat, arsa eiṭi an va si hoi. Palki Sharma tal nih faak deuh in a kheuh khawh hna lo ahcun, Minipur buainak nih Mizoram lei zong khuasual a hei dente chih khawh sualmi si. Nu pahnih an taklawng in an rak vahpimi hna zong kha langak si dawh an si; an miphun midang pawl an zaam dih cang hnu zong ah annih cu “kannih cu kan him ko lai, an kan ti lai lo, ti phun in a rak zaam duh lomi an si,” a titu zong an um. Credit: Salai C Alexander