๐๐ฒ๐๐ง๐ฆ๐๐ซ ๐๐ฎ๐๐ข๐ง๐๐ค ๐ก๐ข ๐๐ก๐ข๐ง๐ฉ๐ก๐๐ง๐ ๐ญ๐ฎ๐ค ๐ ๐ฌ๐ข ๐๐๐ง๐ ,โ ๐ญ๐ข๐๐ก ๐๐ ๐ซ๐ข๐ ๐ก๐ญ๐ฌ ๐๐ฑ๐ฉ๐๐ซ๐ญ ๐ง๐ข๐ก ๐ ๐๐ก๐ข๐ฆ ๐๐๐ง๐
๐๐ฒ๐๐ง๐ฆ๐๐ซ ๐๐ฎ๐๐ข๐ง๐๐ค ๐ก๐ข ๐๐ก๐ข๐ง๐ฉ๐ก๐๐ง๐ ๐ญ๐ฎ๐ค ๐ ๐ฌ๐ข ๐๐๐ง๐ ,โ ๐ญ๐ข๐๐ก ๐๐ ๐ซ๐ข๐ ๐ก๐ญ๐ฌ ๐๐ฑ๐ฉ๐๐ซ๐ญ ๐ง๐ข๐ก ๐ ๐๐ก๐ข๐ฆ ๐๐๐ง๐
=========================
Suu Kyi le President Win Myint an tlaih hna hnu i, CDM mipi nih duhlonak an langhternak hmunhma a si mi Yangon khualipi ah le a dangdang ramchung khuapi kipah ralkap an chiah (deploy) hna hnu le bangin cun ka thin lawng a phang ko cang, tiah Special Rapporteur Tom Andrews nih a chim. Tuanbia kan zoh tikah, a tu bantukin ralkap a hman hna caan paoh ah thahnawnnak a tuah, minung a tlau thaimi an tam, minung tor le cheng in tlaih an si zungzal. CDM a tuahtu an karh chinchin ve rup in ralkap a hmanmi hna zong an tam chinchin ve cang tikah, ralkap nih minung tamdeuh a thah khawh hna, ti mi ka hmuh tikah ka lungre a thei ngaingai ko cang, tiah Andrews nih a chim. Wednesday i duhlonak langhter ai timmi CDM pawl cungah tlaihkhih asiloah fahnak pek hrimhrim lo dingin Myanmar ralkap pawl hi ralrin nan pek cio dingah kan sawm hna, tiin Andrews nih vawleicung cozah vialte sinah thawngthanhnak a tuah.
๐ก๐ฎ๐บ๐ต๐ป๐๐น๐ป๐ฎ๐ธ (๐ฅ๐ฒ๐ฝ๐ฟ๐ฒ๐๐๐ถ๐ผ๐ป) ๐ต๐ถ ๐ฐ๐ผ๐ฝ ๐น๐ฒ ๐ฐ๐ถ๐น๐ต ๐ถ๐ป ๐ฎ ๐ฑ๐ผ๐ป๐ด๐ต ๐ต๐ฟ๐ถ๐บ๐ต๐ฟ๐ถ๐บ ๐ฎ๐๐ธ ๐ฎ ๐๐ถ ๐ฐ๐ฎ๐ป๐ด; Myanmar mipi hna an zalonnak (liberty) le an nuhrincovo (human rights) cung nihin tiang namhnulnak an tuahmi hi cop le cilh in a dongh hrimhrim awk a si cang. Myanmar mipi cungah fahnak an tuahmi ruangah zeibantuk rengsang an va si pek ah, tuanvo (chimhhrin) laakter an si tengteng lai. Cucaah, mipi cung fahnak huah dingin nawl an chuahmi paoh cu ralkap pumpaak cio nih nan zulh hrimhrim awk a si lo, tiin Andrews nih ralrin a pek hna.
Phunghram zuul in, asiloah thinglung thatlei i laak in ralkap nih thisen taitai cu a chuahter lai lo, ti hi kan i bochan kho ti lo. Cucaah, Myanmar ralkapbawibik cungah biachim khawhnak nawl (influence) a ngeitu paoh nih cun buainak le tlaihkhihnak a tuah nakhnga lo nan thloah cio awk ah ka duh, tiin Adrews nih a chim.
๐๐ง๐ญ๐๐ซ๐ง๐๐ญ๐ข๐จ๐ง๐๐ฅ ๐๐ฎ๐ฌ๐ข๐ง๐๐ฌ๐ฌ ๐ฉ๐ก๐ฎ ๐ณ๐๐ฐ๐ง๐ ๐๐๐ฐ๐ฅ๐๐๐ง๐ ๐๐ข๐จ ๐๐ข๐ง๐ ๐ข๐ง ๐ค๐๐ง ๐ฌ๐๐ฐ๐ฆ ๐ก๐ง๐; International business community zong nih cop le cilh in Myanmar cungah action tuah dingin kan sawm hna. Myanmar ah ralkap nih aana an ting (takeover) mi kong tuanvo latu dingah an sermi State Administrative Council ah IBC nih nan aiawhbiachimtu pawl thlah hna u law, hi bantukin (ralkap lei nih) buainak lam an zulh peng ko ah cun Myanmar ah business tuah kan maak lai, tiin nan duhnak langhter dingin kan sawm hna, tiah Andrews nih IBC cu a chim hna.
Cu ti nan va ti hna tikah hin, Business le Human Rights kong i UN nih ai hmanmi phungning tein nan va ti hna lai i, a tu bantukin nuhrincovo faaktuk in a hnursuan cang caah, businesses le investors pawl nih Myanmar ralbawi he rian an tuanti mi vialte an hrawh than awk a si. Ralbawi pawl kan zohsawh hna caan hi a sau tuk cang. Hnungtolh dingin vun hnee cio hram hna u. Myanmar mipi kut ah nawlngeihnak (power) khirh than dingin vun soilem ve hna u, tiin Andrews nih a sawm hna.
๐ฆ๐ฝ๐ฒ๐ฐ๐ถ๐ฎ๐น ๐ฅ๐ฎ๐ฝ๐ฝ๐ผ๐ฟ๐๐ฒ๐๐ฟ, ๐๐ถ๐บ๐ถ ๐ฐ๐ ๐๐ฒ๐ถ๐ฑ๐ฎ๐ต ๐ฎ ๐๐ถ? Special Rapporteurs pawl hi Human Rights Council nih ai ngeihmi Speicial Procedures (tuahphung) he ai pehtlaimi minung an si hna. Annih hi zeibantuk cozah asiloah phu (organization) hmanh ai pehtlaimi an si lo. Mahtein zaanghleicawi in rian a tuanmi an si. Annih hi UN staff member zong an si lo, cun lahkhah zong ai ei fawn lo. 1992 tein khan Commission on Human Rights nih Myanmar i human rights kong tuanvo latu dingah Special Rapporteur rian hi an thok cang. 2014 le 2016 in khan hi riantuannak hi kaudeuh in an kalpi cang. Credit: Chelsea Bawi