Vawleicung Mifim Thiamsang Pawl Nih An Buaipi Mi Christmas Arfi
๐๐ก๐ซ๐ข๐ฌ๐ญ๐ฆ๐๐ฌ ๐๐ซ๐๐ข: ๐๐๐๐ง ๐๐ก ๐๐ซ๐๐ข ๐ ๐๐ซ๐ญ๐ฅ๐๐ง๐ ๐ข๐ง ๐๐ง ๐๐๐ง๐ ๐ฅ๐๐ข
======================================
Zan ah van ah khin Jupiter le Saturn arfi artlangin an lang te lai, cu tikah cun ai thuatmi arfi pahnih kan mit in hmuh khawh a si te lai. Tutan i arfi pahnih artlang in an langh mi hi a liamcia kum 2000 (Jesuh a chuah lio) i an hmuhmi ceu bantuk kha a si kho men, tiah an zumh. Cu lio ah cun Bethlehem Arfi, tiin theih a rak si. Zaan khat hnu zaan khat arfi pahnih cu an vun i naih chinchin cang i, December 21 zaan khi an i naihbik caan a si te ding a si.
Arfi lang kho lo dingin hnahnawh a pe khotu khuati (weather) hrial khawhnak dingin UK ah a ummi arfi zohthiam Keen pawl nih biataktein rian an i hmaithlaak.
โZanleisang nikhua a that ah cun kan vaan siapi bang a dir a hau te lai, zeicatiah kan nikhua hi that dawhdah a si lo,โ tiin the University of Cambridge’s Institute of Astronomy i Dr. Carolin Crawford nih BBC ah a chim. Winter khuati ah thil ai ningcang lo mi a um sual ah cun, hi arfi 2 hi southwest lei ah an lang te lai i, cucu nitlak lai te i a phei in ai zammi ceu a umnak hrawnghrang lawngah khin hmuh khawh an si te lai.
๐จ๐ ๐ฎ๐ฟ๐ณ๐ถ ๐๐ผ๐ต๐๐ต๐ถ๐ฎ๐บ ๐ต๐ป๐ฎ ๐ฐ๐ฎ๐ฎ๐ต ๐๐ฒ๐ถ๐ฑ๐ฎ๐ต ๐ฟ๐๐ฎ๐ต๐ฐ๐ต๐ฎ๐ป๐ป๐ฎ๐ธ ๐ฎ ๐๐บ? ๐ฆ๐ถ๐บ๐ผ๐บ ๐๐ถ๐ป๐ด ๐ฏ๐ถ๐ฎ๐ฐ๐ต๐ถ๐บ๐ถ. Mi tampi caah cun Monday hi ruah le thli ai thuan ding a si. Asinain, zanlei sang khin cun, khuadawm tamdeuh le ruah pawl an kiang cang lai. Cucaah, UK ram a tam u ah hin cun van hi thian pah dawhdang a si ko. Amahbelte, England ram southwest (Wales ram) belte ah hin cun khuadawm a chah te lai i, ruah a sur pah te ding khi a si. Southern England le Midlands a ummi nih zaan tim pi tiang nan hrak a si ah cun, zan khuadoi khuadawn a zaam lai i ruah zong a sur kha nan hmuh lai.
๐๐ถ๐ต๐ถ ๐๐ฒ๐๐ต๐น๐ฒ๐ต๐ฒ๐บ ๐๐ฟ๐ณ๐ถ ๐ฎ ๐ฟ๐ฎ๐ธ ๐ธ๐ถ๐ฟ ๐๐ต๐ฎ๐ป ๐ฏ๐ถ๐ฎ ๐บ๐ฎ๐ ๐ฎ ๐๐ถ? Cheukhat arfizohthiam le theologians (Bible lei thiamdang) nih cun Bethlehem Arfi a kir thanmi a si lai an zumh. Tutan arfi hi a rat caan zoh tikah hin, Bible nih a chimmi, Joseph, Mary le nausem Jesuh sin i mifim pawl a hruaitu arfi kha an si hnga maw, tiin mitampi an lung a hring, tiah Virginia i Ferrum College ah biaknak lei Prof. Eric M Vanden Eykel nih a chim.
Hihi chanthar asiloah thatho ngaiin ceihhmai mi thawngpang a si ruam lo. Tutan i Jupiter le Saturn an tanmi lam ai zawn mi hi โStar of Wonderโ tiin 17th Century lio i German arfizohthiam le mathematician a si mi Johannes Kepler nih a rak chim chungmi si dawhdang an si. โVancung ah zeidah a cang, ti hi a tu kan chan nak in, a liamcia kum 2000 lio ah khan mi nih an rak suauphau deuh ving. Cucaah, tutan i arfi 2 ai tongkheng mi hi cu Bethlehem Arfi kha a si kho lo, ti ding a si lem loโ tiin Dr. Crawford nih a chim.
๐๐๐๐ฉ๐ก๐ช๐ ๐ฉ๐๐๐ก ๐ช๐ข ๐๐๐ก ๐ก๐ค ๐๐๐ ๐ ๐จ๐? Nika heel in vawlei/arfi pawl an lam zulh cio tikah hin, an tanmi lam an tonkhen caan hi a um pah tawn ko, asinain tutan thil belte cu a hleice khun le si. โZulhmi lam ai tonkhen caan hmuhton khawh hi a sunglawi ngaimi thil a si โ cu bantuk cun an i tong bal zunzan lem lo. Asinain, khat le khat naih ngaiin an i ton belte hi cu chingchiah tlak bak khi a si,โ tiin University of Manchester i Prof. Tim OโBrien nih BBC ah a chim.
Kan Solar System chungah a nganbikmi le zaan caan ah a ceubik in kan hmuh khawhmi arfi pahnih tutan tlukin an i naih in hmuh a si ti lo nak hi kum 800 hrawng a si cang. UK nih thawng an thanhmi hi arfi zohnak (hmuh khawh a si te lai maw, si te lai lo) ai a awh viar lo caah, thil sining ai thleng kho rih mi a si ko. โNazi caan in ai thleng kho โ zeicahtiah hihi cu British ram an khuati boruak zoh chom in chimmi a si i, anmah arfi zoh daan a si ve ko,โ tiah Prof. OโBrien nih a chim.
Arfi 2 hna cu southwest lei ah an um lai i, zaan mui ai thok le cangka lengah na chuah i na conh a hau te lai. A tu a nungmi hna hi hihnu kum 400 tiang a nung rih dingmi pakhat hmanh kan um lo. Cucaah, a nikhua tu hi zoh phot ko u sih law, van a thiam citcet ah cun kan hmuh duk ve te ko lai,โ tiin a chim. Credit: Chelsea Bawi