Ruak An Hlonh Lio Mithmutu An Um Ca Ah Palik Nih Minung An Tlaih Hna
=========
Mi ruak an hlonh lio mithmutu an um ca ah Thingfal YMA le palik fonh nih minung 4 an tlaih hna pin ah ruak an fimhlawm tiah theih asi. July 20, 2023; zanlei suimilam 3:30 tluk ah Thingkah le thingfal karlak lamthlang ah ruak char a si tiah an chim.
Mizoram Lawngtlai post nih a langhter ning in, “Lawngtlai palik nih zanlei suimilam 4:00 tluk ah mihmutu sin in theihternak kan don ca ah a hmun ah va kal in ruak kan fimhlawm hnu ah hi thihnak kong he aa pehtlai mi 4 kan tlaih hna” tiah an langhter.
A tu bantuk i thahnak hi zei ruang ah dah si ti mi theihfian khawh si rih lo a sinain palik nih mithat tu ah an ruah/zumh mi 4 hn ahi biahalnak tuah ding in an tlaih hna tiah theih asi. Thah tong mi hi Abdul Ahmed kum 27 mi si in amah thattu ah ruah/zumh mi 4 hna cu Riaz Uddin, Bihal Ahmed, Alizur Rahman, Sahaduth Hussain hna hi an si tiah an langhter.
India Ram Ah Khrihfa Dirhmun A Ṭha Ti Lo. July 20, 2023: The United Christian Forum (UCF) human right group New Delhi nih a langhter ning in, India ram chung Khrihfa hna lak ah nihsawh in harsatnak pek a karh chin chin. Kum 2023 india ram State 23 chung ah Khrihfa hna sin ah kutke cawlcangnak/Zaangennak vawi 400 a chuak tiah an langhter.
Kum 2022, khan Khrihfa cung ah hremnak/Zaangennak vawi 274 a chuak i tukum January thlang thok in tu ni tiang ah vawi 400 tluk a chuak ṭhan tiah ṭuanvo ngeitu hna nih an langhter. India ram Khrihfa hremnak, nihsawhnak, zaangennak a chuahnak hmun tam deuh cu Uttar Pradesh ah vawi 155 a chuak, Chhattisgarh ah vawi 84, Jharkhand ah 35, Haryana ah 32, Madhya Pradesh ah 21,
Punjap ah 12, Karnataka ah 10, Bihar ah 9, Jammu, Kashmir le Gujarat hna hi an si tiah an langhter. UCF report nih an langhter ning cun tukum 2023, June thla chung hin Khrihfa cung ah harsatnak a tam bik a si vawi 88 tiang a phan tiah an langhter.
American Ruang Ah Nuclear Ralthuam Ka Hman Khawh-North Korea. July 20, khan North Korea nih South Korea ah US raltuknak ti chung tilawng le hriam thil a phak khawh si ahcun keizong nih nuclear hi hman khawhnak nawl ka ngei tiah achim.
July 18, khan Kum 40 chung ah a voikhatnak US nuclear ralthuam phurtu USS Kentucky tichung tilawng cu South Korea a phak hnu ah North Korea nih nuclear ralthuam ka hman khawh vetiah ṭhihphaihnak bia a chim. US nih North Korea a kah khawhnak ding lam a tam ngai cang tiah North Korea Defence Minister Kang Sun Nam nih US nih achim.
Yin Mar Pi Khua I SAC Ralhrang Nih Tualchung Mibu Thahnak Ah Hin Vawlei Pumpi Kan I Pumkhat A Herh – Dr. Sasa. July 21, zing suimilam 2:00 tluk ah Sagaing ramṭhen Yin Mar Pi peng Sokyaung khua ah sualnak ngeilo tualchung minung 14 SAC ralhrang nih an thah hna cu lak ah an tlaih mi han minung 3 an lu an tan piak hna.
Zin Mar Pi peng Sokyaung khua cu SAC ralhrang nih zaamṭim hnu ah luhhnawh in ruang um lo in khuachung ah hriamngan an kah ca ah minung 14 nunnak liam minung 3 an tlai mi hna zong an lu an tan piak hna tiah kan theih. UN report nih a langhter ning cun, SAC ralhrang hi ram 5 he fonh in US dollar 1 million man ralthuam sersiamnak an ngei ca ah a tu bantuk in an cawlcangh ngamnak a ruang hi a si tiah a langhter.
Hi kong he pehtlaiin, SAC ralhrang cawlcangnak kan khamkhawhnak ding ah cun nternational community nih biatak te in cawlcanghnak a lak a hau cang SAC ralhrang hna ralthuam le tangka bawmhchanhnak an pek mi hi rianrang in kan phih piak uh tiah kan nawl hna a herh. Cun Yin Mar Pi khua a daw tu le chungkhar tualchung mipi hna zong lungrual te in kan i pumkhat a herh chin chin lai tiah Dr. Sasa nih a chim chih.
Mipi diknak canvo lakpiaktu fihnung mi SAC ralhrang cawlcangnak hi an cung ah lehrulchamnak ding buainak (Case) ser piak kan timh hna. International le national mechanism hmangin diknak canvo hi kan zulh lai mah cu International Criminal Court(ICC) International Justice (ICJ) le universal jurisdiction phunglam hmang in a si lai tiah a chim.
Myanmar ram SAC ralhrang nih a kan tuahto ning fak hmanhsehlaw Myanmar mipi mi ral ṭha hna cu zalennak federal democracy dirkamh peng ding ah a dir peng ko. An i timh mi zalennak le biaceihnak hman cu kan phan te ko lai tiah a langhter. Credit: Lungmili Media