Sagaing Ramṭhen, Samon Khua Um PDF Hna Meithal Le Zen-Kuan Vialte SAC Ralkap Nih An Laak Dih!
===================
Sagaing ramṭhen, Sagaing peng, Samon khua ah a ummi PDF hna meithal, zen-kuan le an motor cu June 29 ah kan lakpiak hna, tiah SAC nih an thanh pinah PDF lei zong nih SAC ralkap nih an kan luhhnawh i kan hriamnam an kan chuh, tiah an langhter ve.
PDF sakhan cu SAC ralkap nih an luhhnawh hna lio ah nu pahnih zong an nunnak a liam, tiah theih a si. Nu pahnih thihnak kong he pehtlai in SAC nih fianternak le thanhnak an tuahmi zeihmanh a um lo.
“Samon khua um PDF hna hriamnam le zen-kuan a lakpiaktu SAC ralkap pawl cu Samon khua ah a um ti lo, kadang ah rallam an sial cang. A luancia ni tlawmpal ah PDF a bubu in a thattu SAC ralkap kha an si,” tiah PDF ralkap pakhat nih BBC ah a chim.
Nihin June 30 hi kan unau Mizo nih ‘Remna Ni’ an ti mi ni sunglawi pakhat a si i, a sullam cu ‘Remdaihnak Ni’ ti a si. ‘Remna Ni’ 1986 kum hnu in kum fatin cozah zung vialte an i din i, pengkip ah sunglawi ngai in an lawmh tawn. Atu kum, 2023 hi Remna Ni vawi 38 nak a si i, Aizawl khuapi Vana Pa hall ah hlunghlai ngai in lawmhnak tuah a si. Hi lawmhnak caan ah hin Chief Minister Pu Zoramthanga nih a telpi hna lai.
‘Remna Ni’ chuahnak hramthawk: 1959 kum ah khan Mizoram ah Mangṭam a rak tlung i, cucu Mautam kan ti mi kha a si. Hi lio ah hin Mizoram cu state siloin Assam state tang ah an rak um i Mizo Hills Region ti a rak si. Cozah nih ṭam a tuar cuahmah mi Mizo Hills a zohkhenh ning ah Mizo hna cu an lung si lo tuk i, ṭam a tuar mi hna zohkhenhtu ding ah ‘Mizo National Famine Front’ timi cu an rak dirh.
1961 October thla ah ‘Famine’ timi zawn te cu an hlonh i, Mizo National Front(MNF) ti a si. An i tinh mi cu hriamnam tlaih in Mizoram independence chuahpi i, Greater Mizoram dinh a si. Mizoram cu buai hram aa thawk cang caah 1967 kum ah khan MNF cu India cozah nih tapung(outlaw) ah a phuan. 1971 kum ah culio India prime minister Indira Gandhi le Mizo district council palai hna cu an i tong i, Mizo lei nih State cozah pek an rak hal.
An halnak cu ṭha tein tuaktan a si hnu ah January thla 1972 kum ah khan Mizo Hills cu Union Territory(UT) ah rak cohlan a si. Kum 14 a liam hnu June 30, 1986 ah phungning tein India cozah le MNF cu minsen thutnak an ngei i, MNF vialte nih an hriamnam an chiah.
Hriamnam an chiah hnu in ‘Mizo Hnampa’ tiah auh mi MNF dirhtu Pu Laldenga cu Mizoram State Chief Minister rian khinh a si. February 20, 1987 kum ah khan Mizoram cu India ram state 23 nak ah cohlan a si. ‘Remna Ni’ hi Mizo mi hna ca ah ni sunglawi tuk a sinak cu kum 20(1966-1986) chung hriam an tlaihnak theipar a chuahni a si.
Cu kum 20 chung ah cun pasalṭha tampi nunnak a liam i, nungak dawhdawh Kala ralkap nih an tlaihhrem hna. Khuatlang upa hruaitu hna cu ralkap nih an hrem hna, an rak teem tuk hringhran. Cu bantuk vialte harnak an intuar hnu ah atu i Mizoram kan timi a zalong mi state cozah hi an hmuh.